مخاطرات بخش آبخیزداری استان زنجان

• وضعیت سیل خیزی استان
• آبهای سطحی استان و وضعیت آسیب پذیری آن
• آبهای زیرزمینی استان و وضعیت آسیب پذیری آن
• وضعیت فرسایش خاک و رسوبزائی حوضه‌های آن

• وضعیت سیلخیزی استان

حدود 50 درصد مساحت استان از استعداد سیلخیزی بالا برخوردار است که شامل مناطق مارنی، صخره‌ای و شیب‌های تند می‌باشد.خسارات سیل در استان همانند دیگر مناطق کشور همواره رو به فزونی است.

براساس بررسی های بعمل آمده در پروژه سیمای آبخیزهای ایران، تعداد سیل‌های وقوع یافته در کشور در دهه 70 بیشتر از تعداد آنها در 4 دهه قبل از آن است که این وضعیت ناشی از تخریب پوشش گیاهی حوضه‌ها، بهره برداری بیش از ظرفیت در نتیجة افزایش جمعیت، تجاوز به حریم رودخانه‌ها و آبراهه‌ها و ... است.

در استان زنجان نیز همین وضعیت برقرار بوده و مثلاً خسارات سیل‌های مورخ 4/19  لغایت 1387/04/23روی داده در استان بیش از 60 میلیارد ریال اعلام گردید.

• آبهای سطحی استان و وضعیت آسیب پذیری آن

براساس آمارهای طولانی مدت، میزان بازندگی متوسط سالانه استان زنجان در حدود 310 میلی متر و میزان روانابهای استان حدود 2 میلیارد متر مکعب میباشد و با توجه به پراکنش زمانی نامناسب بارندگی ها، حجم عمده رواناب های سطحی استان در فصول غیرزراعی از دسترس خارج می‌گردد. از طرف دیگر با توجه به کاهش حدود 2 میلی متری بارندگیهای سالیانه از سال 1385 به بعد آثار خشکسالی های اقلیمی، هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی در استان محسوس و ملموس گردیده و بصورت تهدیدی برای توسعه پایدار استان و بویژه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی بشمار میرود.

• وضعیت آسیب پذیری منابع آب زیرزمینی استان

بر اساس آمارهای شرکت منطقه ای آب استان در سالهای اخیر میزان برداشت از این منابع بیشتر از میزان جایگزینی آنها ( حدود 100 میلیون متر مکعب اضافه برداشت سالانه ) بوده و در نتیجه سطح سفره های آب زیرسطحی در دشتهای استان با افت سالانه قابل توجه روبرو است (از چند سانتی متر تا 2/7 متر در سال) که فرجام این پدیده بصورت خالی شدن مخازن آب زیرزمینی ، شورشدن و گل آلودگی آب آنها، وقوع خشکسالی های هیدروژئولوژیکی و کشاورزی و نیز وقوع نشست های ناحیه‌ای زمین خود را آشکار خواهد نمود.

• وضعیت فرسایش خاک و رسوبزائی حوضه‌های استان

 در حوزه های آبخیز استان زنجان انواع فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراهه ای و رودخانه ای، بدلند و حرکت توده ای وجود داشته و موجب جداشدن ذرات خاک سطحی و انتقال آن به مجاورت آبراهه ها و رودخانه ها و رسوبگذاری در مجاورت کانال ها ، رودخانه ها و مخزن سد سفیدرود میگردد. بر اساس بررسی های صورت گرفته، میزان فرسایش خاک استان در حوضه سد سفیدرود بیشتر از 16و در حوضه مرکزی در حدود 12 تن در هکتار در سال برآورد گردیده است که دو برابر متوسط جهانی میباشد .

یکی از اشکال فرسایش خاک در استان، فرسایش توده ای یا زمین لغزشی می باشد که در این رابطه تا کنون حدود 5000 پهنه لغزشی و ریزشی مورد شناسایی قرار گرفته و موقعیت آنها در نقشه پیوست ارائه شده است. زمین لغزش ها علاوه بر نقش مهم در فرسایش خاک و رسوبزائی، موجب خسارت به مراتع ، جنگلها، اراضی زراعی، جاده ها، خطوط انتقال انرژی و شریانهای حیاتی و تاسیسات اقتصادی میگردد. مساحت زمین لغزش های استان حدود 7000 هکتار برآورد گردیده است.

* لطفا برای بزرگنمایی تصاویر بر روی تصاویر کلیک نمایید