زمين لغزش،در كنار ساير عوامل فرسايش دهنده كره زمين،به عنوان يكي از بارزترين عوامل فرسايش و رسوب خاك محسوب مي شود.براساس برآوردهاي صورت گرفته حداقل 30درصد از ميزان فرسايش و رسوب خاك در حوزه هاي ابخيز كشور مربوط به زمين لغزش مي باشد.
بهره برداري نامناسب از اراضي شيب دار باعث ايجاد و تشديد زمين لغزش مي شود. بخش عمده اي از نواحي جنگلي،مرتعي و زمينهاي كشاورزي در حال حاضر تحت تاثير زمين لغزش در حال تخريب و يا تهديد جدي مي باشد.همچنين سازه هاي خطي بسياري مانند جاده ها،خطوط لوله نفت و گاز و دكل هاي انتقال نيرو ،كه از اهميت ويژه اي در اقتصاد كشور برخوردار مي باشند.در معرض تخريب و تهديد اين پديده قرار دارند.در اين رابطه مي توان به هزينه هاي هنگفت سالانه وزارت خانه هاي نيرو،راه و شهرسازي،نفت و ارتباطات و فن آوري اطلاعات كه جهت باز نگهداشتن جاده هاي كوهستاني و استمرار جريان نفت، گاز،برق،وبرقراري ارتباطات صرف مي شود اشاره نمود.دركنار اين خسارات،خسارات جاني و مالي ناشي ازوقوع زمين لغزش داراي اهميت ويژ ه اي است.بادر نظر گرفتن اين خسارات و همچنين خسارات غير مستقيم و يا نامشهود،كه معمولآ چندين برابر خسارات مستقيم مي باشند،اهميت مطا لعه و پايدارسازي زمين لغزشها،به لحاظ منافع اقتصادي،اجتماعي وزيست-محيطي،دو چندان خواهد شد.
توده اي يا زمين لغزش حلقه اي كليدي و لازم براي برنامه ريزي كاهش خسارات و كنترل فرسايش و رسوب است.از اين رو براي مديريت و پايدارسازي دامنه هاي ناپايدار،مطالعات شناسايي،رفتار سنجي و پايدارسازي زمين لغزش ها از اهميت بنيادين برخوردار است.در اين راستا معاونت آبخيزداري سازمان جنگلها،مراتع و آبخيزداري كشور به عنوان نهاد دولتي كه داراي بخش مشخص براي پرداختن به ابعاد مختلف پديده زمين لغزش در كشور مي باشد،از سال 1372با انجام شناسايي و ثبت زمين لغزش ها در بانك اطاعات زمين لغزشهاي كشور،مطالعات پهنه بندي خطر،رفتارسنجي ،مطالعات پايدار سازي و اجراي عمليات پايدار سازي زمين لغزش ها نقشي اساسي و بنيادين در كشور ايفا نموده است.
خسارات سالانه زمين لغزش در ايران بدون احتساب خسارات وارده بر منابع طبيعي حدود 500 ميليارد ريال بر آورده شده است(كمك پناه،1373).همچنين براساس برآورد صورت گرفته از بانك اطاعات زمين-لغزشهاي كشور كل خسارت مستقيم 4584مورد زمين-لغزش ثبت شده تا انتهاي سال 1386برابر 260259ميليارد ريال برآورد شده است(جدول 1).بر اساس اين بانك،حجم كل مصالح 4584موردزمين لغزش 56270 ميليون متر مكعب و مساحت آنها حدود 194/4 هزار هكتار محاسبه شده است.
براساس مطالعات انجام شده،بين پوشش گياهي و جلوگيري از هدر رفت خاك و هرز آب Runoff)) نيز يك رابطه كاملآ منطقي وجود داردبه طوريكه چنانچه پوشش گياهي از 20درصد به 80درصد برسد ميزان هدر رفت خاك وهرز آب به 5 درصد مي-رسد(اسكندري و همكار،1384).
بنابراين مجموع هزينه هاي مضاعف حمل و نقل ناشي از بسته شدن جاده در يك روز حدود 159234/3 ميليون ريال و در مدت يك ماه به ميزان 4777029 ميليون ريال بالغ مي گردد.
* لطفا برای بزرگنمایی بر روی تصویر کلیک نمایید
* لطفا برای بزرگنمایی بر روی تصویر کلیک نمایید
گزارش عملکرد زمین لغزش در استان زنجان
نام | تعداد | واحد | موقعیت |
زمین لغزش تک برگی | 5000 | مورد | سطح استان |
زمین لغزش چهاربرگی | 200 | مورد | طارم و ماهنشان |
رفتارسنجی زمین لغزش | 100 | هکتار | قیدار |
* لطفا برای مشاهده گزارش کامل بر روی تصویر کلیک نمایید