پارک آبخیز گاوازنگ اقدامات و دستاوردها
مدیریت آبخیز یا آبخیزداری عبارت از فرآیند برنامه ریزیو اجرای اقداماتی جهت اداره منابع زیستی یک آبخیز به منظور فراهم آوردن امکان حداکثر برداشت محصولات و خدمات توسط آبخیز نشینان با حداقل آسیب رسانی به منابع مذکور است
مدیریت آبخیزهای شهری عبارت از شناسایی مشکلات حوزه و اجرای برنامه هایی از قبیل: اصلاح و توسعه مراتع، مدیریت جنگلها، اجرای طرح های ذخیره نزولات جوی، استفاده از روشهای مکانیکی و سازه ای برای کاهش سرعت جریان آب روی دامنه ها و آبراهه ها و توسعه منابع آبی حوزه آبخیز و همچنین استفاده از پایانه سیستم آب و فاضلاب شهری حوزه و نیز انجام سایر روشهای تلفیقی می باشد که نتیجه آن به صورت کاهش فراوانی وقوع سیلاب ها، کاهش فرسایش خاک و حمل رسوب توسط رودخانه ها، تغذیه آبهای زیرزمینی، حفظ ظرفیت آبراهه ها و... نمایان می گردد.
پروژه آبخیز شهری گاوازنگ به منظور اجرای عملیات مختلف آبخیزداری وایجاد بستر مناسب آموزشی- ترویجی برای اقشار مختلف مردم وتقویت فرهنگ آبخیزداری و منابع طبیعی و جلب مشارکت های مردمی آبخیز نشینان ونیز بررسی اثرات و پی آمدهای ناشی از اجرای طرح های آبخیزداری به صورت کمی و کیفی انتخاب ودر آن اقدامات اجرائی صورت گرفته است.
2- موقعیت حوزه آبخیز شهری گاوازنگ زنجان:
این حوزه از نظر تقسیمات سیاسی در استان زنجان و در شهرستان زنجان و دهستان بناب و در شمال شهر زنجان، در محدوده جغرافیایی "52،َ30، ْ 48 تا "31،َ34، ْ 48 طول شرقی و "35،42، ْ 36 تا "41،َ44، ْ 36 عرض شمالی واقع گردیده و آبادیهای حوزه حوزه عبارتند از روستاهای گاوازنگ، پایین کوه و دو اسب.
3- مساحت
این حوزه برابر با 1960/86 هکتار می باشد و رودخانه های حوزه از حدود ارتفاع 2446 متری شروع شده و در حدود ارتفاع 1860 متری از منطقه خارج می گردند. از ارتفاعات این محدوده می توان به قله کوه های آقبلاغ و کوه گاوازنگ اشاره کرد.
3- اقدامات آبخیزداری انجام شده در سطح حوزه:
الف) سد خاکی گاوازنگ
مهمترین اهداف احداث این سازه عبارتند از کنترل سیلاب، تامین آب، کنترل فرسایش، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی و ایجاد تفرجگاه و محیط تفریحی که جهت استفاده عمومی می باشد.
از جمله استفاده های جانبی این سازه، ایجاد مکانی جهت پرورش ماهی و قایقرانی و ورزشهای مرتبط با آن می باشد.
مشخصات سد خاکی
ارتفاع سد |
5/22 متر |
حجم مخزن |
480000 متر مکعب |
طول تاج |
285 متر |
حجم عملیات خاکی |
165000 متر مکعب |
عرض تاج |
6 متر |
حجم عملیات سنگ و ملات |
20305 متر مکعب |
عملیات مکانیکی:
سایر عملیات مکانیکی انجام شده در سطح حوزه بندهای رسوبگیر سنگ و ملات و بندهای رسوبگیر خشکه چین است.
بندهای رسوبگیر احداثی در حوزه در سه تیپ مختلف و با ارتفاع های 2، 5/2، 3 متر و استخرهای چندمنظوره درآبراهه هااحداث شده اند.
عملیات بیو مکانیکی
عملیات بیومکانیکی صورت گرفته در حوزه عبارت است از احداث بانکت در مناطقی از حوزه که دارای فرسایش ورقه ای و یا ستونی می باشد. فاصله عمودی بین دو بانکت بین 3 تا 5 متر و بانکتها دارای عمقی برابر 20 تا 35 سانتی متر می باشد و در سطحی حدود 45 هکتار انجام گرفته است.
عکسهای عملیات مکانیکی و بیومکانیکی در حوزه
عملیات بیولوژیک
عملیات بیولوژیک صورت گرفته در سطح حوزه عمدتاً شامل بذر پاشی و نهالکاری می باشد.
که در محدوده ای به مساحت 14 هکتار در حد فاصل بین عملیات مکانیکی و بانکت ها انجام شده است.
همچنین در سطح 52 هکتار از حوزه مطالعاتی اقدام به نهالکاری شده است. نهالهای استفاده شده در این عملیات عمدتاً از نوع سرو نقره ای بوده و در تپه های مشرف به سد گاوازنگ در داخل بانکتها غرس شده اند ودرحاشیه جاده وکنارآبشارواطراف دریاچه سد ازگونه های ارغوان- یاس زرد-رز- شمشاد - اقاقیای چتری- نارون چتری- سروخمره ای - کاج سیاه و داغداغان استفاده شده است.
سایر اقدامات انجام شده در سطح حوزه:
علاوه بر عملیات ذکر شده سایر اقدامات عمرانی-رفاهی صورت گرفته در حوزه گاوازنگ عبارتند از:
1. احداث 5 کیلومتر جاده آسفالته و 10 کیلومتر جاده خاکی در سطح حوزه
2. احداث 4 دهنه پل
3. احداث 8 کیلومتر عملیات سنگ و ملات در کنار جاده های آسفالته
4. احداث آبشار چند منظوره به طول حدود 500 متر
5. احداث موتور خانه پمپاژ آب سد و مجموعه لوله کشی ها در جهت آبرسانی به درختان
6. احداث 26 سکوی نشیمن سیمانی در قسمت بالا و شرق سد جهت استفاده تفریحی
7. عملیات برق رسانی و روشنایی سکوهای نشیمن جهت استفاده در عصر و شب
8. عملیات قرق و نگهبانی در حوزه آبخیز
9. احداث گاردریل سنگ وملاتی درمسیرپیست دوچرخه سواری
10. نصب تجهیزات جمع آوری زباله
11. تجهیزکارگاه اجرایی طرح
12. احداث کانال انتقال آب5/2کیلومتر
13. احداث سایت پرواز
14. احداث جاده دسترسی به مزارشهدای گمنام
نگهداری و مراقبت:
عرصه حوزه گاوازنگ به دلیل قرار گرفتن در حاشیه شهر و روستاهای واقع در حوزه در معرض تعرض و آسیب ناشی از عدم آگاهی و یا سودجویی برخی از افراد بوده و مدیریت نگهداری و مراقبت از آن مستلزم اطلاع رسانی صحیح و دادن آموزشهای کافی به استفاده کنندگان از پارک و نیز حفاظت و جلوگیری از تخریب و آتش سوزی و نیز حفاظت و آبیاری محل عملیات بیولوژیکی است که هر ساله در حد توان و امکانات معاونت آبخیزداری زنجان به اجراء در آمده است.
تجاوز آبخیزنشینان به عرصه های منابع طبیعی در حوزه
کاربریهائی که در طرح پیش بینی گردیده و در آینده اجرا خواهد شد :
1-مجموعه آموزشی-ترویجی آبخیزداری ومنابع طبیعی( شامل تالار همایشهای آبخیزداری –منابع طبیعی و...)
2-سایت بوتانیک و پرورش گیاهان دارویی(گل محمدی-آویشن و...)
3-سایت ورزش وسلامت(شامل فضای ورزشی بانوان و...)
4-سایت بوتانیک
5-سایت رصدخانه
6-دهکده بازی
7-کمپ کوهنوردان
8-کمپ دوچرخه سواران
9-تله کابین
10-سد شماره2وبندانحرافی وکانال های انتقال آب ازحوزه های دواسب وپایین کوه
11-اتصال جاده پایین کوه و دواسب به پارک گاوازنگ
12-سایت مجموعه خدماتی- اشتغالزائی
13-تعریض جاده دسترسی به پارک آبخیز
14-سایت پارکینگ خودروها
15-احداث مجموعه آلاچیق ها
16-تکمیل تراسهای اطراف دریاچه سدموجود
17-گلکاری ودرختکاری حاشیه دریاچه سدها
18-سایت سرویس های بهداشتی درمجموعه پارک
19-تکمیل وتوسعه جنگل کاری ومراقبت وآبیاری درمجموعه پارک
20 –بازارچه صنایع دستی
21- باغ پرندگان
سال 95